Jałowiec
Jałowiec, jagody jałowca - przyprawa
Od najdawniejszych czasów znane są niezwykłe właściwości jałowca. Symbolika i lecznicze zastosowanie jałowca są ważne dla kultury polskiej. Dziś jałowiec pozostaje jednym z najpopularniejszych ziół w północnej części półkuli. Na jakie dolegliwości może być pomocny jałowiec? Do jakich potraw może nadać niepowtarzalny aromat? Dowiedz się wszystkiego o jałowcu!
Nie jest możliwe dokładne określenie pochodzenia jałowca. Wiadomo, że krzew jałowca był wykorzystywany w medycynie od czasów starożytnych. Plemiona Ameryki Północnej wykorzystywały owoce jałowca do leczenia swoich dolegliwości. Do leczenia zakażeń dróg moczowych. Szybko przyjął się w Polsce. Obecnie jest popularnym naturalnym środkiem leczniczym, który można stosować w wielu tradycyjnych potrawach.
Jałowiec - opis ogólny
Jałowiec pospolity to Juniperus communis, wiecznie zielony krzew należący do rodziny cyprysowatych. Występuje w stanie dzikim na całej półkuli północnej, od wybrzeży Oceanu Arktycznego, przez góry Kalifornii, aż po dalekie południe Europy i Azji. Ze względu na szeroki zasięg geograficzny można wyróżnić wiele mniejszych odmian tego gatunku. Rośnie powoli i osiąga wysokość około 10 metrów. Ten krzew, który czasami osiąga wielkość i kształt małego drzewa, wyróżnia się brązową, spękaną korą, spiczastymi, wąskimi liśćmi oraz mięsistymi, purpurowymi szyszkami. Znane są one również jako szyszkojagody. Szyszki są szeroko stosowane w medycynie naturalnej i kuchni. Jałowiec może być również uprawiany - głównymi producentami są obecnie kraje południowej Europy (np. Włochy). Jest on czasem wykorzystywany jako roślina ozdobna.
Właściwości lecznicze jałowca
Owocom jałowca przypisuje się wiele właściwości leczniczych. Zawarte w szyszkach flawonoidy i terpeny działają moczopędnie i przeciwbakteryjnie. Szyszki te doskonale nadają się do leczenia różnych infekcji dróg moczowych. Napary z owoców jałowca mają działanie rozgrzewające i są zalecane przy przeziębieniach i katarze. Jałowiec ma również pozytywny wpływ na trawienie. Przyspiesza wydzielanie soków żołądkowych, żółci, pobudza perystaltykę jelit. Owoce tego krzewu wspomagają również pracę wątroby. Owoce jałowca mają również właściwości przeciwbólowe i mogą być stosowane w leczeniu wszelkiego rodzaju nerwobóli. Olejek jałowcowy może być stosowany w leczeniu schorzeń reumatycznych oraz do rozgrzewania skóry olejkami jałowcowymi. Astma, zaparcia i łupież to niektóre z innych dolegliwości, które można leczyć jałowcem. Tradycyjne leki ziołowe często zawierają jagody jałowca jako składnik aktywny.
Olejki te można znaleźć w preparatach na problemy z wątrobą i pęcherzem moczowym. W aromaterapii stosuje się olejki z jagód jałowca.
Ważne jest, aby stosować jałowiec w celach leczniczych z umiarem. Związki zawarte w jagodach jałowca mogą negatywnie wpływać na wątrobę i nerki. Spożycie zbyt dużej ilości może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Należy pamiętać, że olejki jałowcowe są przeznaczone wyłącznie do użytku zewnętrznego. Spożywanie naparów z olejku jałowcowego lub jego żucie nie jest zalecane kobietom w ciąży oraz osobom cierpiącym na przewlekłe choroby wątroby lub nerek.
Zastosowanie jałowca w kuchni
Owoce jałowca są łagodne w smaku, z lekką goryczką i silnym kwiatowym zapachem. Jagody jałowca można suszyć w niskich temperaturach, ale nadal są miękkie i mięsiste, dzięki czemu stanowią przydatny dodatek do ciężkostrawnych potraw. Z tego powodu jałowiec był tak często wykorzystywany do przygotowywania tradycyjnych polskich potraw. Ponieważ jałowiec ma niską zawartość tłuszczu, nadaje potrawom lżejszy smak. Przyprawa ta doskonale pasuje do takich mięs, jak dziczyzna, kiełbasy, kurczaki, wieprzowina, królik, a nawet cielęcina. Jałowca można również używać jako przyprawy do sosów, marynat na bazie wina i gulaszu. Można go również stosować do wyrobu pasztetów, bigosów, pasztetnic, napojów alkoholowych i innych potraw. Ze względu na swój smak i aromat jałowiec może być dodawany w niewielkich ilościach do deserów owocowych. Dobrze łączy się z takimi ziołami, jak tymianek i ziele angielskie, a także oregano, majeranek, a nawet oregano.
Do czego dodać jałowiec?
Pieczona żubrówka
- Pieczony królik
- Pieczona kaczka
- Bigos
- Gulasz mięsny
- Likier jałowcowy
- Żeberka w piwie
- Piwo z golonką